Filmpjes met kaarsvlam: bewijs dat zingen niet zo gevaarlijk is?

Op de sociale media gaan filmpjes rond waarin wordt gezongen terwijl er een brandende kaars op zo’n 25 cm afstand van de mond wordt gehouden. De vlam beweegt nauwelijks, ook niet als met groot stemvolume wordt gezongen. De conclusie die in de filmpjes wordt getrokken, is dat de adem van de zanger niet ver reikt, dus dat het met het gevaar van het zingen (door verspreiding van druppeltjes) wel mee zal vallen.

Helaas is deze conclusie niet juist.

Druppels die uit de mond van de zanger komen, kunnen we onderverdelen in grote en kleine druppels, die zich anders gedragen. Om te onderbouwen dat de conclusie van de filmpjes niet klopt, kijken we naar deze twee maten druppels apart.

Grote druppels

De grote druppels die uit de mond komen tijdens het zingen, kunnen een relatief grote afstand bereiken [1], zeker wanneer expressief gearticuleerd wordt. De adem zelf komt in eerste instantie misschien niet zo ver, maar deze druppels wel, en dat is precies de reden waarom we op minstens anderhalve meter van elkaar moeten blijven.

Kleine druppels

Voor het gedrag van de kleinere druppels, die blijven zweven (aerosolen), kunnen we het kaarsexperiment in gedachten uitbreiden met sigarettenrook. Sigarettenrook is ook een aerosol, en verplaatst zich op dezelfde manier als de aerosolen die vrijkomen bij spreken en zingen.

We laten een roker die met rook gevulde longen heeft, een kamer binnenlopen en vervolgens de rook langzaam uitademen vlakbij een kaars. Dan gebeuren er drie dingen: de rook zal eerst dichtbij de roker blijven (want het uitademen gebeurt langzaam), de kaars zal niet of nauwelijks flakkeren, én na een tijdje is de rook toch in de hele kamer te ruiken. Dit laat zien dat de adem in het begin misschien wel dicht bij degene die uitademt blijft, maar zich daarna door de hele kamer verspreidt, mét de zwevende druppeltjes erin.

Conclusie

Het experiment met het zingen bij de kaars bewijst dus niet dat de uitgeademde lucht met mogelijk virussen erin anderen niet zou kunnen bereiken.

[1] Xie, X. et al. (2007) PR, How far droplets can move in indoor environments — revisiting the Wells evaporation-falling curve